Ieder kind heeft recht om te wonen in een goed verhaal. Maar niet ieder kind heeft een goed verhaal over waar ie woont. Soms woont het kind op twee plekken met twee verschillende verhalen.
Deze kinderen zien we vaker in onze praktijk, en hun ouders. Ouders die soms door hun eigen strijd niet meer kunnen zien wat hun kind nodig heeft. Of alleen maar kunnen zien wat hun kind ontbeert bij de andere ouder. Niek is 7 jaar als zijn ouders hem aanmelden voor hulp. Tja, waar moet Niek bij geholpen worden? Moeder zegt dat hij zo boos kan worden, driftig zelfs, en dan wegloopt van de eettafel. ’s Avonds in bed is hij dan verdrietig hierover. Hij noemt zichzelf stom, en dat zijn vriendjes hem niet leuk vinden. Vader herkent zijn zoon hierin niet. Vader ziet een rustige soms erg teruggetrokken jongen die prima slaapt, bij hem. Tja, waar moet Niek bij geholpen worden?
Samen met Niek zijn we gaan kijken wat hij moeilijk vindt. Hij weet wat zijn ouders moeilijk vinden; samen rustig praten, niet boos worden, luisteren naar elkaar, als je iets niet wil, of moeilijk vindt om dit dan te zeggen tegen de ander. Precies dat gedrag wat ouders van Niek verwachten dat hij na afloop van de behandeling kan laten zien. Dit gedrag en bijbehorende groei en mogelijkheden die zij van hun zoon verlangen zullen zij eerst moeten laten zien, aan hem.
Dat de behandeling naast de individuele contacten met Niek zich dan richt op ouders, op gezinstherapie, is voor hen even verrassend. Doordat Niek al veel heeft verteld over zijn gedrag in beide opvoedsituaties hebben we kunnen zien dat zijn gedrag een doel heeft, een functie. Omdat mama zo verdrietig is over dat papa voor de andere vrouw heeft gekozen, moet het verdriet van mama gespiegeld worden. Dat is ’s avonds in bed als hij verdrietig is. Maar doordat mama zo boos doet tegen papa hierover, of juist niets zegt maar dat Niek die spanning wel voelt, is het voor Niek lastiger geworden. Papa zit wel 50% in hem. Als papa er niet was, was hij er niet, en als mama er niet was, was hij er ook niet. Hij dankt zijn bestaansrecht aan deze twee mensen. Maar wat nou als je ene 50% over je andere 50% slechte dingen zegt en denkt en andersom ook. Wat maakt dat Niek? Slecht? Teleurstellend? Niet goed? Stom?
Het maakt Niek in ieder geval boos omdat hij geen mogelijkheden heeft om het te veranderen. Maar dat durft hij papa en zijn nieuwe vrouw niet te laten zien. Hij verwacht niet dat papa het begrijpt, omdat papa ook niet begrijpt dat mama zo boos en verdrietig is. Of dat die nieuwe vrouw de plek van mama in heeft genomen naast papa, en Niek dat moeilijk vindt. Dus bij papa doet hij zijn best om niets te laten merken.
Als we in de sessies vader met beelden (poppetjesopstelling, tekeningen) laten zien waarom het gedrag van Niek verschilt bij mama en bij papa, dan kan papa benomen dat hij het voelt, in zijn buik, dat Niek het moeilijk heeft. En dat hij niet weet hoe hij Niek kan laten vertellen over wat hij denkt dat Niek voelt. Dus fluistert hij in Nieks oor dat hij denkt dat Niek moeite heeft met de plek van zijn nieuwe vrouw naast papa. En dat Niek dat niet durft te zeggen. Niek’s gezicht klaart op. Hij zegt; ja, hoe weet je dat?! Vader zegt dat hij dat voelt. Niek gaat door de ruimte stappen als een marcheerder en zegt; ik voel ook dat jij verdrietig bent omdat jouw mama zo ziek was toen jij en mama gingen trouwen’. Niek durfde eindelijk te delen met papa wat er binnen in hem zat. En al was het een foto waar moeder uitleg bij had gegeven de dag ervoor, i.p.v. iets wat hij zelf had kunnen weten, hij deelde!
Nu is het van belang dat Niek blijft delen, i.p.v. gedrag te vertonen dat voor ouders en voor Niek moeilijk is. Maar eerst zullen ouders een verhaal over Niek moeten gaan delen. Beide ouders kunnen horen dat hun zoons gedrag de functie heeft om hen duidelijk te maken dat hij last heeft van hun strijd. En omdat dit al geruime tijd speelt, het inmiddels zijn zelfbeeld aantast. Zijn 50%-en zijn immers niet goed, doen vervelende dingen en zijn boos op elkaar. Hij is stom en niemand wil met hem spelen.
Ouders zijn gemotiveerd om in belang van hun zoon te werken aan het verhaal. Het heeft nog steeds een eigen versie wat betreft hun rol, maar het verschil tussen de verhalen is niet meer zo groot. En de gedeeltes over Niek in het verhaal zijn hetzelfde.