Wat gebeurt er met je na een schokkende, pijnlijke of beangstigende gebeurtenis? Je kunt de gebeurtenis verwerken of je kunt vastlopen in deze verwerking.
Vastlopen in de verwerking zorgt ervoor dat je je anders voelt, gedraagt, je anders denkt en reageert op je omgeving. Vaak merk je dat je je niet goed voelt of je omgeving geeft dit aan. Je realiseert je wellicht niet dat de veranderingen bij jezelf te maken hebben met de onverwerkte schokkende gebeurtenis. Het kan zijn dat de schokkende gebeurtenis ervoor zorgt dat je er steeds angstige beelden of gedachten over hebt, waardoor je last hebt van verschillende klachten. EMDR is dan een eerste-keus behandeling om je van deze klachten af te helpen.
Wil je meer weten over het ontstaan van EMDR? Klik hier
Verschillende schokkende gebeurtenissen kunnen leiden tot verwerkingsproblemen. Bijvoorbeeld als je slachtoffer bent van een (auto)ongeval of verwonding, een ernstige ziekte of een overval. Wanneer je mishandelt bent of getuige was van mishandeling/geweld.
Als je slachtoffer bent van (seksueel misbruik, aanranding of verkrachting).
EMDR kan ook ingezet worden bij verlieservaringen zoals verlies van een baan, een geliefde of verlies van autonomie. Ook kan EMDR helpen bij een positief zelfbeeld.
De therapeut zal vragen aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart. De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus. In veel gevallen is dat het volgen van de vingers van de therapeut, tikken op de knieën of door geluiden die door middel van een koptelefoon afwisselend links en rechts worden aangeboden . Er wordt gewerkt met ‘sets’ (= series) stimuli.
Na elke set wordt er even rust genomen. De therapeut zal de cliënt vragen wat er in gedachten naar boven komt. De EMDR-procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. Vaak verandert er wat. De cliënt wordt na elke set gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set volgt.
In het begin van de EMDR-therapie zal er uitgebreid aandacht worden besteed aan de oorzaak en achtergrond van de klachten. Daarnaast wordt er een taxatie gemaakt van een aantal individuele kenmerken, waaronder de persoonlijke draagkracht en de last die men van de klachten ondervindt. Hieruit zal blijken of een gerichte traumabehandeling op dat moment nodig is, en of daarvoor EMDR kan worden gebruikt.
EMDR werkt vaak snel. Daarnaast kan het ook een intensieve therapie zijn. Daarom zal de therapeut niet alleen vertellen wat hij gaat doen en waarom, maar ook uitgebreid bespreken hoe de cliënt zijn emoties zo goed mogelijk de baas kan blijven.
Wat zijn de te verwachten effecten?
De sets zullen er langzamerhand toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dus steeds gemakkelijker aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner. Maar het kan ook zijn dat minder onprettige aspecten van dezelfde situatie naar voren komen. Een andere mogelijkheid is dat er spontaan nieuwe gedachten of inzichten ontstaan die een andere, minder bedreigende, betekenis aan de gebeurtenis geven. Deze effecten dragen ertoe bij dat de schokkende ervaring steeds meer een plek krijgt in de levensgeschiedenis van de persoon.
Na afloop van een EMDR-sessie kunnen de effecten nog even doorwerken en dat is goed. Toch kan dit in sommige gevallen de cliënt het idee geven even de regie kwijt te zijn, bijvoorbeeld als er nieuwe beelden of gevoelens naar boven komen. Vaak is het dan een geruststelling om te weten dat dit in de regel niet langer dan drie dagen aanhoudt. Daarna is er als het ware een nieuw evenwicht ontstaan. Het is aan te bevelen dat de cliënt een dagboekje bijhoudt en opschrijft wat er naar boven komt. Deze dingen kunnen dan in de volgende zitting besproken worden.