EMDR is een door Francine Shapiro ontwikkelde methodiek, die gebruikt wordt bij de behandeling van psychotrauma. In 1987 ontdekte Shapiro dat het horizontaal heen en weer bewegen van de ogen, terwijl ze dacht aan dingen die negatieve emoties opwekten, die emotionaliteit liet zakken of helemaal wegnam. Aanvankelijk dacht Shapiro te maken te hebben met een vorm van desensitisatie en noemde haar methode EMD of Eye Movement Desensitisation. Haar eerste wetenschappelijke onderzoeken bij traumaslachtoffers lieten een duidelijk positief effect zien, dat bij follow-up bleek stand te houden.
In de loop der jaren verfijnde ze haar methode en wijzigde de naam van EMD in EMDR (Eye Movement Desensitisation and Reprocessing therapy). Dit was een gevolg van het feit dat ze merkte dat niet alleen desensitisatie optrad, maar dat cliënten ook spontaan positievere gedachten kregen over zichzelf en de wereld.
Steeds meer kreeg ze het gevoel dat trauma’s met behulp van haar methode volledig konden herwerkt en afgesloten worden. Het is alsof de ervaringen, die indertijd in het brein en het lichaam ingebrand en ongewijzigd weggestopt waren met behoud van alle beelden, geluiden, gedachten, lichaamssensaties en emotionaliteit, door het organisme niet op eigen kracht konden worden verwerkt. Met behulp van EMDR lijkt een verwerking van het verleden spontaan op te treden, waarbij het herbeleven van dat verleden stopt en de persoon alle negatieve ballast van dat verleden achter zich laat. Het verleden wordt een herinnering en ingeschreven in de persoonlijke biografie als een afgesloten feit.
Dat EMDR werkt, is inmiddels aangetoond door een 15-tal gecontroleerde onderzoeken. Hoe het precies werkt, wat de werkzame elementen zijn en welk verklaringsmodel het juiste is, is nog niet duidelijk. Het komend decennium zal ons waarschijnlijk meer inzicht geven.
Het is nu wel al duidelijk dat de naam EMDR niet meer zo’n correcte beschrijving geeft van de methode, want niet alleen oogbewegingen blijken te werken. Uit onderzoek bleek dat hetzelfde therapeutisch effect bereikt wordt bij het alternerend links-rechts aanbieden van geluiden of lichamelijke prikkels. Indien de naam EMDR de afgelopen 14 jaar niet zo ingeburgerd was, zou Shapiro haar methode eenvoudigweg “Reprocessing Therapy” noemen.
– Bron: Belgian Institute for Psychotraumatology & EMDR v.z.w. –